TOWARZYSTWO ZIEMI KOZIELSKIEJ W KĘDZIERZYNIE-KOŹLU
działa od 1963 roku

Siedzibą TZK jest zabytkowa Baszta, zachowany fragment gotyckiego zamku kozielskiego, nasz adres:
ul. Józefa Ignacego Kraszewskiego 5 B
47-200 KĘDZIERZYN-KOŹLE
Tel. 077/482 36 86

Strona internetowa: www.tzk.alfsoft.net
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

NIP: 749-18-43-348,
Powiatowy Bank Spółdzielczy w Kędzierzynie-Koźlu Nr 81 8882 1032 2001 0027 3909 0001

Decyzją Sądu Rejonowego w Opolu z dnia 06. 10.2004 r. posiadamy status organizacji pożytku publicznego.

Sąd Rejonowy Sąd Gospodarczy VIII Wydział Krajowego Rejestru Sądowego, ul. Ozimska 19, 45 – 057 Opole, numer KRS 0000024368, numer Regon 531 30 30 11

W Baszcie Towarzystwo przez lata gromadziło zbiory muzealne i bibliotekę z księgozbiorem dotyczącym problematyki Kędzierzyna-Koźla i regionu. Tę działalność wspierała dotacja ze środków gminnych, przyznawana w wyniku konkursu przez Urząd Miasta Kędzierzyna-Koźla.

Muzeum Towarzystwa Ziemi Kozielskiej przekazało swe zbiory w 2016 r. powstałemu Muzeum Ziemi Kozielskiej w organizacji. zaprasza gości:

PREZENTACJA O NASZYM TOWARZYSTWIE [ aktualizacja: 18.11.2013 | autor: Edward Nycz ]

Rok 1963
- W czerwcu wśród członków Komitetu Obchodów 800-lecia Koźla zrodziła się inicjatywa powołania do życia stowarzyszenia, które skupiałoby miłośników miasta i regionu.
- 12. października utworzono Tymczasowe Prezydium Towarzystwa Miłośników Ziemi Kozielskiej. Jego prezesem został inż. Edward Komosiński, ówczesny przewodniczący Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Koźlu, a sekretarzem Henryka Kyrcz kierowniczka Referatu Kultury PRN. Opracowało ono projekt statutu i zaproponowało nazwę: Towarzystwo Ziemi Kozielskiej.

Rok 1964
- W styczniu Tymczasowe Prezydium ogłosiło „Deklarację programową”, w której między innymi czytamy: „Towarzystwo Ziemi Kozielskiej pragnie skupić w swoich szeregach wszystkich, którzy kochają Ziemię Kozielską, chcą poznać jej historię, obyczaje, pieśni, jej dorobek gospodarczy i kulturalny, jej bogactwo przyrody, chcą służyć pomnażaniu jej dorobku i piękna, po to by żyć lepiej, piękniej, kulturalniej”.
- 28. czerwca Walny Zjazd Założycielski, w którym uczestniczyły 94 osoby, powołał do życia Towarzystwo Ziemi Kozielskiej, wybrał jego władze: zarząd, komisję rewizyjną i sąd koleżeński oraz uchwalił statut TZK. Pierwszym prezesem został inż. Józef Cyprys.
- 10. października statut TZK został zatwierdzony przez Urząd Spraw Wewnętrznych Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu i TZK zostało wprowadzone do rejestru stowarzyszeń.
- W latach 60–tych TZK nie miało stałej siedziby. Gromadzone zbiory muzealne były przechowywane w użyczanych kolejno pomieszczeniach: w budynku Powiatowej Rady Narodowej przy ulicy Piramowicza, w piwnicy budynku prywatnego przy ulicy Gabrieli Zapolskiej i przy ulicy Piastowskiej.

Rok 1968
Ukazały się pierwsze publikacje przygotowane z inicjatywy TZK. Były to cztery broszury popularyzujące wiedzę o Ziemi Kozielskiej, opracowane przez naukowców i wydane przez Instytut Śląski w Opolu. Inaugurują one działalność wydawniczą, która stanie się jednym z głównych nurtów w pracy TZK.

Rok 1970
- Po zakończeniu adaptacji wnętrza odrestaurowanej Baszty dla potrzeb przyszłego muzeum przekazano ją Towarzystwu Ziemi Kozielskiej na jego stałą siedzibę. Przeniesiono tu zgromadzone już zbiory, urządzano stopniowo stałe wystawy, tworząc zalążek przyszłego muzeum miejskiego.
- Ukazała się pierwsza publikacja Ryszarda Pacułta „Liceum Ogólnokształcące w Koźlu, 1954 -1970”, rozpoczynając Jego ponad trzydziestoletnią pracę naukową i popularyzatorską poświęconą Ziemi Kozielskiej.

Lata 1975 - 1977
W związku z reformą administracyjną kraju zmieniono w 1975 r. nazwę naszego stowarzyszenia na Kozielsko-Kędzierzyńskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, którą 11. grudnia 1977 r. zmodyfikowano: Towarzystwo Społeczno-Kulturalne w Kędzierzynie-Koźlu.

Rok 1985
Towarzystwo we współpracy z Instytutem Śląskim w Opolu wydało I tom „Szkiców Kędzierzyńsko-Kozielskich” pod redakcją Stanisława Senfta. Zainicjował on wydawnictwo ciągłe, w którym do 2005 r. ukazało się 10 tomów.

Rok 1986
23 czerwca 1986r. na Nadzwyczajnym Zjeździe powrócono do pierwotnej nazwy: Towarzystwo Ziemi Kozielskiej w Kędzierzynie-Koźlu.

Rok 1993
W Baszcie zorganizowano wystawę „Koźle średniowieczne w świetle najnowszych badań archeologicznych”. Powstała w wyniku ratowniczych badań wykopaliskowych prowadzonych w mieście przez opolskich archeologów w latach 1990 -1992. Jej scenariusz opracowali Mariusz Krawczyk i Krzysztof Spychała specjaliści z Muzeum Śląska Opolskiego, jest ona depozytem opolskiego muzeum. Uzupełniają ją eksponaty pochodzące z wcześniejszych badań prowadzonych na terenie Ziemi Kozielskiej.

Rok 1994
- W dniach 19 – 20 maja odbyło się pierwsze „Kędzierzyńsko-Kozielskie Seminarium Naukowe”, zorganizowane wspólnie przez Instytut Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego, Towarzystwo Ziemi Kozielskiej i Urząd Miasta Kędzierzyn-Koźle, z tematem: „Kędzierzyn-Koźle miasto w procesie transformacji”. Sekretarzem naukowym seminarium był Edward Nycz, zaprezentowano na nim wyniki badań zmierzających do opisania osiągnięć oraz niepowodzeń utworzonej w 1975 roku aglomeracji Kędzierzyn-Koźle. Do 2008 r. odbyło się 13 seminariów, wszystkie pod kierunkiem naukowym Edwarda Nycza i z udziałem pracowników naukowych z różnych uczelni wyższych ze Śląska i z innych dzielnic Polski.
- w grudniu opublikowano materiały z I Seminarium w książce „Kędzierzyn-Koźle miasto w procesie transformacji” pod redakcją naukową Edwarda Nycza. Materiały z następnych seminariów były sukcesywnie publikowane.

Rok 1996

Na strychu Baszty wybudowana została nowa sala wystawowa. Jej wykonanie było możliwe dzięki wsparciu finansowemu Zakładów Azotowych „Kędzierzyn”. Sala jest wykorzystywana do organizacji wystaw czasowych zmienianych 3 – 4 razy do roku.

Rok 1997
Wielka powódź, w czasie której pod wodą znalazło się całe Koźle, wyrządziła także poważne i nieodwracalne często szkody w zbiorach muzealnych TZK. Piwnica pod Basztą, gdzie gromadzone i eksponowane są zbiory muzealne, przede wszystkim etnograficzne, zalana była wodą przez wiele dni. Licznych eksponatów nie udało się już uratować, pozostałe długo odczyszczano, osuszano i odrestaurowywano.

Rok 2002
Nastąpiła zmiana formy finansowania działalności Towarzystwa Ziemi Kozielskiej. Dotychczas swoją działalność merytoryczną TZK opierało przede wszystkim na wsparciu pozyskiwanym od sponsorów, a sprawy finansowe związane z utrzymanie „Baszty” prowadził Miejski Ośrodek Kultury. Od 1 stycznia po raz pierwszy uzyskało ono drogą przetargu dotację ze środków Urzędu Miasta Kędzierzyna-Koźla na realizację zadania publicznego „Ochrona i prezentowanie dziedzictwa kulturowego Ziemi Kozielskiej”. Od tej pory co roku TZK przystępuje do konkursu o dotację, prowadzi własną księgowość i rozlicza się ze sposobu wydatkowania pozyskiwanych środków.

Rok 2004
- 28 lipca Nadzwyczajne Walne Zebranie Towarzystwa Ziemi Kozielskiej uchwaliło niezbędne zmiany w statucie TZK wynikające z potrzeby dostosowania go do aktualnych wymogów prawnych oraz umożliwiające ubieganie się o status organizacji pożytku publicznego.
- 6 października Sąd Rejonowy w Opolu, VIII Wydział Gospodarczy KRS przyznał TZK status organizacji pożytku publicznego.

Rok 2006
9 grudnia XX Walne Zebranie Sprawozdawczo-Wyborcze wybrało nowe władze Towarzystwa Ziemi Kozielskiej. Po 29–letnim okresie pełnienia funkcji prezesa TZK dr Ryszard Pacułt zdecydował, że już nie będzie kandydował w wyborach na nową kadencję. Nowy Zarząd wybrał na funkcję prezesa TZK dr Edwarda Nycza, a na wiceprezesów Halinę Mińczuk i Jerzego Drzewieckiego. Sekretarzem została Krystyna Rutkowska, a skarbnikiem Irena Czechowska.

Rok 2007
Towarzystwo Ziemi Kozielskiej w 200 rocznicę oblężenia twierdzy Koźle przez Wielką Armię Napoleona zorganizowało XI Kędzierzyńsko-Kozielskie Seminarium Naukowe na temat „Wojna i pokój w dziejach twierdzy i miasta Koźle /ze szczególnym uwzględnieniem czasów napoleońskich/”. XI Seminarium towarzyszyła wystawa „Koźle. Obrazy wojny i pokoju w zbiorach fotografii historycznej i współczesnej Krzysztofa Ligenzy” zorganizowana w Baszcie, siedzibie Muzeum TZK. Wiele osób odwiedziło w tym okresie Basztę.
- Zbiory historyczne Baszty wzbogaciły się o cenne pamiątki z czasów napoleońskich przekazane naszemu muzeum przez potomków majora Kajetana Sales von Spreti, który był dowódcą artylerii wojsk oblężniczych i zginął pod Koźlem. W skład daru weszło 6 oryginalnych grafik przedstawiających twierdze śląskie w czasach napoleońskich, własnoręczny pamiętnik, portret i patent oficerski majora.
- Rozpoczęła pracę w Baszcie sekcja historyczna Uniwersytetu Trzeciego Wieku, w ramach której mgr Urszula Więcek prowadzi cykl wykładów o dziejach naszego miasta.

Rok 2008
- Do rąk czytelników trafiła, wydana przy udziale TZK, książka zawierająca materiały z XI Kędzierzyńsko-Kozielskiego Seminarium Naukowego „Wojna i pokój w dziejach twierdzy i miasta Koźle” pod redakcją naukową Edwarda Nycza i Stanisława Senfta.
W roku tym odbyły się dwa kędzierzyńsko-kozielskie seminaria naukowe: XII Kędzierzyńsko-Kozielskie Seminarium Naukowe Odra. Rzeka i ludzie – wzajemne uwarunkowania na przestrzeni dziejów w dniu 12–13 VI 2008 r. pod patronatem Polskiej Akademii Nauk Oddziału w Katowicach (Komisja Studiów nad Przyszłością Górnego Śląska) a organizatorem był: Urząd Miasta w Kędzierzynie-Koźlu, Starostwo Powiatowe w Kędzierzynie-Koźlu, Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gliwicach i Towarzystwo Ziemi Kozielskiej w Kędzierzynie-Koźlu.
XIII Kędzierzyńsko-Kozielskie Seminarium Naukowe Zakład i miasto. Historyczne uwarunkowania i perspektywy współpracy w dniu 23 IX 2008 r. pod patronatem Polskiej Akademii Nauk Oddziału w Katowicach (Komisja Studiów nad Przyszłością Górnego Śląska) a Organizatorem były Zakłady Azotowe Kędzierzyn S.A. i Towarzystwo Ziemi Kozielskiej w Kędzierzynie-Koźlu.
- Od listopada 2008 po styczeń 2009 r. trwał gruntowny remont zabytkowej Baszty, siedziby Muzeum TZK, w ramach którego wyremontowano instalację elektryczną, unowocześniono oświetlenie, odnowiono podłogi, odmalowano ściany we wszystkich pomieszczeniach.
- Ukazała się kolejna pozycja poseminaryjna "Odra. Rzeka i ludzie - wzajemne uwarunkowania na przestrzeni wieków" pod red. nauk. E. Nycza i F. Pisteloka (Opole 2008).

Rok 2009
- W sierpniu do rąk czytelników trafiły „Szkice Kędzierzyńsko-Kozielskie, tom XI – XII” wydane przez Towarzystwo Ziemi Kozielskiej pod redakcją naukową Edwarda Nycza i Stanisława Senfta, dzięki wsparciu finansowemu z dotacji Urzędu Miasta Kędzierzyna-Koźla. - Od 8 maja do końca września eksponowaliśmy wystawę „Sławięcice – Wczoraj – Dziś – Jutro”, ukazującą historię, zajęcia i zainteresowania mieszkańców oraz zabytki i krajobrazy tej części naszego miasta. Jej twórcami byli członkowie Towarzystwa Przyjaciół Sławięcic, a współorganizatorami członkowie TZK. - 28 października odbyło się XIV Kędzierzyńsko-Kozielskie Seminarium Naukowe „Kędzierzyn-Koźle. Zabytki miasta – kultura w mieście” zorganizowane pod kierunkiem dr Edwarda Nycza przez Towarzystwo Ziemi Kozielskiej, Urząd Miasta i Miejski Ośrodek Kultury w Kędzierzynie-Koźlu. - Od 9 października do końca roku 2009 trwała wystawa fotograficzna Władysława Lichorobca „Kędzierzyńsko-kozielskie zabytki i ich detale”. Autor na barwnych, wysmakowanych fotogramach pokazał, jak wiele piękna kryje się w licznych, nieraz całkiem zapomnianych i zaniedbanych zakamarkach naszego miasta.

Rok 2010
- 17 lutego do rąk czytelników trafiła książka „Kędzierzyn-Koźle. Kultura miasta – kultura w mieście” wydana pod redakcją naukową Edwarda Nycza w Wydawnictwie Instytut Śląski w Opolu, jej publikację sfinansowano z budżetu gminy Kędzierzyn-Koźle i Towarzystwa Ziemi Kozielskiej. Złożyły się na nią materiały XIV Kędzierzyńsko-Kozielskiego Seminarium Naukowego /28.10.2009/ pt. „Kędzierzyn-Koźle. Zabytki miasta – kultura w mieście”. Wśród nich znalazły się opracowania prezentujące sylwetkę i dorobek prof. dr hab. Karola Joncy, wyniki ostatnich badań archeologicznych prowadzonych na wzgórzu zamkowym w Koźlu oraz obrazujące stan obiektów zabytkowych w mieście i perspektywy ich ochrony. Publikacja cieszyła się dużym zainteresowaniem społeczności. - 3 września ukazał się XIII tom „Szkiców Kędzierzyńsko-Kozielskich”, wydany pod redakcją naukową Edwarda Nycza i Stanisława Senfta przez PIN Instytut Śląski w Opolu. Publikacja powstała dzięki darczyńcom i mecenasom Towarzystwa Ziemi Kozielskiej oraz dotacji Urzędu Miasta Kędzierzyna-Koźla. Upłynęło 25 lat od wydania I tomu w 1985 roku, a więc ta publikacja wpisuje się w rocznicowy charakter 2010 roku, w którym 35-lecie swego istnienia obchodzi miasto Kędzierzyn-Koźle. Zawiera szereg artykułów podejmujących próbę opisania dokonujących się przeobrażeń w mieście, prezentujących wyniki badań różnych aspektów życia społeczności lokalnych oraz wspomnienia związane z historycznymi wydarzeniami w mieście.
"Kędzierzyn-Koźle. Wymiary życia miejskiego na przełomie XX i XXI wieku" to tytuł XV Kędzierzyńsko-Kozielskiego Seminarium Naukowego (15 X 2010 r.) oraz tytuł książki wydanej przez TZK. Inicjatorem seminarium i redaktorem naukowym książki był Edward Nycz.
Towarzystwo Ziemi Kozielskiej kontynuuje współpracę ze Stowarzyszeniem Uniwersytet Trzeciego Wieku, w ramach której rozpoczął zajęcia już czwarty rok Warsztatów edukacyjno-kulturalnych /historycznych/ prowadzony przez mgr Urszulę Więcek w oparciu o eksponaty muzealne i dokumenty historyczne ze zbiorów Muzeum TZK w Baszcie. Prezentowaliśmy również wystawy prac malarskich sekcji plastycznej UTW. Swoje obrazy wystawiały panie: Cecylia Łukasik, Róża Wierzbicka i Danuta Żalik i Urszula Marciszewska, a rzeźby w wosku pszczelim pani Maria Kipka. W dniu 11 grudnia 2010 r. odbyło się XXI Walne Zebranie Sprawozdawczo-Wyborcze Towarzystwa Ziemi Kozielskiej, które podsumowało pracę naszego stowarzyszenia w minionej kadencji 2006–2010 i wybrało nowe władze TZK. W roku 2010 Basztę odwiedziły 4382 osoby.

Rok 2011
• Zorganizowaliśmy 4 wystawy czasowe, 3 z nich to wystawy historyczne związane z rocznicami: 35-lecia utworzenia miasta Kędzierzyna-Koźla, 60 rocznicy praw miejskich Kędzierzyna oraz 90. rocznicy powstań śląskich. Dwie wystawy artystyczne: w Baszcie eksponowaliśmy kulturę ludową Ziemi Kozielskiej w fotografii Władysława Lichorobca, natomiast malarstwo i grafikę Janiny Litwińskiej-Walas, artystki z Gliwic TZK zorganizowało wspólnie z Miejskim Ośrodkiem Kultury w Galerii Sztuk Wszelakich w DK „Chemik”.
• 25. X odbyło się XVI Kędzierzyńsko-Kozielskie Seminarium Naukowe na temat: „Lokalne dziedzictwo (wielo)kulturowe i walory przyrodnicze jako wartość promocyjno-turystyczna”. Seminarium zostało zorganizowane we współpracy z Urzędem Miasta i Miejską Biblioteką Publiczną w Kędzierzynie-Koźlu. Inicjatorem seminarium i jego moderatorem był dr Edward Nycz. Różnorodne tematycznie opracowania naukowe i popularyzatorskie prezentowane przez naukowców z Uniwersytetu Opolskiego i Instytutu Śląskiego w Opolu oraz przez specjalistów praktyków, ukazywały możliwości skutecznej promocji naszego miasta. Świadczą o tym tradycje bogatej wielokulturowej historii, unikalne zabytki techniki, pełne uroku krajobrazy nadodrzańskie, siedliska chronionych roślin, ptaków i zwierząt tworzące niepowtarzalne zabytki przyrody i krajobrazu na terenie Kędzierzyna-Koźla. Prelekcje bogato ilustrowane zdjęciami cieszyły się dużym zainteresowaniem publiczności. Materiały z tego seminarium przygotowywane są do publikacji.
• Do zbiorów Muzeum TZK trafiły szczególnie cenne dokumenty i eksponaty muzealne: dzieła sztuki: tryptyk „Zwiastowanie NMP”, na który składa się 7 ikon autorstwa Zenona Wody oraz obraz olejny na płótnie „Anioł w Sławięcicach”, 2 akwarele i 6 rysunków Janiny Litwińskiej-Walas.
• Zabytki kultury materialnej: ogółem wzbogaciło nasze zbiory 39 eksponatów, wśród których znajdują się dawne narzędzia i przedmioty codziennego użytku w gospodarstwie rolnym i domowym np: drewniana pralka, maselnice, kołowrotki, tary, narzędzia stolarskie, ogrodnicze, orczyki itp./dary między innymi Przedszkola nr 20 w Cisowej i państwa Elżbiety i Andrzeja Szików z Koźla/. Szczególnie cenny jest zakupiony ze środków własnych TZK komplet 9 narzędzi i urządzeń używanych przez rybaków odrzańskich, wykonany według tradycyjnych wzorów przez pana Gintera Franciszka Ryborza z Przewozu. Do naszych zbiorów trafiły również dawne mundury nauczycieli Technikum Żeglugi Śródlądowej /dar Jerzego Drzewieckiego/.
• Dokumenty stanowiące źródła historyczne uzupełniły zdjęcia i publikacje związane z powstaniami śląskimi i dziejami Kędzierzyna w XX w. Wśród nich należy wymienić zdjęcia powstańcze i widoki miasta sprzed 1945 r. między innymi przesyłane nam przez Marka Jurę.
• Już 5. rok odbywały się zajęcia edukacyjno-kulturalne i historyczne Uniwersytetu Trzeciego Wieku, /22 takie spotkania/. Prowadziła je mgr Urszula Więcek, która również opracowała 7 tras spacerowych po mieście „ Prezentacja historii i zabytków Kędzierzyna-Koźla” i pełniła funkcję przewodnika grup wycieczkowych.
• Muzeum odwiedziło w 2011 roku 4118 osób, w tym 976 zwiedzających to uczestnicy zorganizowanych wycieczek szkolnych z terenu miasta i powiatu.

Rok 2012
Skupialiśmy się przede wszystkim na pracach służących tworzeniu optymalnych warunków przechowywania i prezentacji zgromadzonych zbiorów muzealnych i bibliotecznych, udostępnianiu ich zwiedzającym, oraz na tworzeniu podstaw profesjonalnego muzeum. Wiele naszych przedsięwzięć służyło gromadzeniu i popularyzacji wiedzy o historii, bieżących problemach oraz perspektywach rozwoju Kędzierzyna-Koźla i regionu. W tym celu współpracowaliśmy z placówkami oświatowymi /od przedszkola po uczelnie wyższe/, z ośrodkami kultury w mieście, bibliotekami publicznymi i organizacjami pożytku publicznego, w tym szczególnie ze Stowarzyszeniem Kresowian Kędzierzyn-Koźle i Stowarzyszeniem Uniwersytet Trzeciego Wieku. Wydaliśmy w 2012 r. dwie książki prezentujące prace badawcze i informacje dotyczące Kędzierzyna-Koźla:
– „Lokalne dziedzictwo (wielo)kulturowe i walory przyrodnicze jako wartość promocyjno-turystyczna” wydana pod redakcją dr Edwarda Nycza, stanowiąca publikację materiałów z XVI Kędzierzyńsko-Kozielskiego Seminarium Naukowego (z 25 X 2011 r.).
– „Szkice Kędzierzyńsko-Kozielskie” tom XIV-XV, pod redakcją naukową Edwarda Nycza i Stanisława Senfta, wydany przez TZK Kędzierzyn-Koźle i Instytut Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego w Wydawnictwie Instytut Śląski w Opolu.
W dniu 15. 10. 2012 r. odbyło się XVII Kędzierzyńsko-Kozielskie Seminarium Naukowe na temat: „Kędzierzyn-Koźle. Sport i rekreacja w zmieniających się realiach społecznych”. Seminarium zostało zorganizowane we współpracy z Urzędem Miasta Kędzierzyn-Koźle, Miejskim Ośrodkiem Sportu i Rekreacji oraz Miejskim Ośrodkiem Kultury w Kędzierzynie-Koźlu w Domu Kultury Koźle. Inicjatorem seminarium i jego moderatorem był dr Edward Nycz. Towarzyszyła mu wystawa „Lokalne imprezy sportowe. Z archiwum TZK”, której scenariusz i opracowanie były dziełem Krystyny Rutkowskiej i Jerzego Drzewieckiego.
Zbiory muzealne wzbogaciły się o cenne eksponaty: rzeźbę w drewnie Zenona Wody „Berło Heroda” i dwa komplety śląskich strojów ludowych, a do księgozbioru Muzeum TZK w Baszcie przybyło 39 tomów ważnych dla dziejów miasta i regionu publikacji.
Zorganizowaliśmy 4 wystawy czasowe: dwie prezentujące malarstwo Heleny Goldy-Błahut i Adama Zielińskiego, twórców związanych z Kędzierzynem-Koźlem oraz „Rzeźby w drewnie Zygmunta Cedora” i wystawę sportową towarzyszącą XVII Kędzierzyńsko-Kozielskiemu Seminarium Naukowemu, prezentowaną w Domu Kultury „Koźle”
We współpracy ze Stowarzyszeniem Uniwersytet Trzeciego Wieku mgr Urszula Więcek prowadziła w Muzeum TZK zajęcia dla seniorów w ramach warsztatów historyczno-kulturalnych. Odbyło się ogółem 27 spotkań ze średnią frekwencją 25 uczestników.
W XII`2012 r. TZK liczyło 176 członków. Muzeum TZK odwiedziło ogółem 3847 zwiedzających, wśród których były grupy wycieczkowe z różnych stron Polski /np. Wrocław, Siemianowice Śląskie, Rybnik/ a także goście ze Słowacji, Czech, Indii, Chin i Ukrainy.

Rok 2013

W roku 2013 wiele wysiłku włożyliśmy w prace służące tworzeniu optymalnych warunków przechowywania i prezentacji zgromadzonych zbiorów muzealnych i bibliotecznych, udostępnianiu ich zwiedzającym, oraz w tworzenie podstaw profesjonalnego muzeum. Wiele uwagi poświęcaliśmy gromadzeniu i popularyzacji wiedzy o historii, bieżących problemach i perspektywach rozwoju Kędzierzyna-Koźla i regionu.
Księgozbiór biblioteki Baszty wzbogacił się o 32 tytuły tematycznie związane z dziejami Kędzierzyna-Koźla, w tym 7 to opracowania w języku niemieckim (m.in. Herbert Probe „Historyczny spacer po mieście Koźlu”). Do zbiorów muzealnych pozyskaliśmy kilkanaście zabytków kultury materialnej Śląska Opolskiego oraz przekazany przez Leona Piecucha bogaty zbiór pamiątek i dokumentów obrazujących działalność Klubu Honorowych Dawców Krwi im. prof. L. Hirszfelda.
Działalność dokumentacyjną i wystawienniczą TZK w 2013 roku zdominowały prace związane z jubileuszem Towarzystwa Ziemi Kozielskiej. W 2013 roku prezentowaliśmy następujące wystawy: „ Rzeźby w drewnie Zygmunta Cedora”; „Między dniem a snem” malarstwo i tkanina Małgorzaty Lehmann oraz „50 lat działalności Towarzystwa Ziemi Kozielskiej” i plenerowa wystawa na rynku kozielskim „50 – lat TZK” wystawa zdjęć Władysława Lichorobca.
W dniach 13–15 września odbyły się główne uroczystości jubileuszowe. 13 września członkowie TZK uczestniczyli we mszy świętej w kościele św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej w intencji byłych i obecnych członków naszego stowarzyszenia. Po mszy w obecności prezydenta Kędzierzyna-Koźla Tomasza Wantuły i proboszcza parafii kozielskiej Marka Biernata wszyscy uczestnicy przeszli pod Basztę, gdzie odsłonięto jubileuszową tablicę upamiętniającą służbę TZK miastu i regionowi od 1963 r. 14 września odbyło się w Domu Kultury „Koźle” uroczyste spotkanie członków TZK z przedstawicielami władz miasta i powiatu oraz reprezentantami instytucji i przedsiębiorstw, które sponsorują statutową działalność Towarzystwa Ziemi Kozielskiej i z nim współpracują. Jubileuszową uroczystość wypełniło: XVIII Kędzierzyńsko-Kozielskie Seminarium Naukowe na temat „Rola towarzystwa regionalnego w kształtowaniu lokalnych kapitałów”, w ramach którego dr Edward Nycz przedstawił główne kierunki działania TZK w ostatnim pięćdziesięcioleciu oraz wspomnienia członków TZK i podziękowania osobom wnoszącym największy wkład pracy w dotychczasowe osiągnięcia Towarzystwa Ziemi Kozielskiej: 16 osób i 5 sponsorów TZK nagrodzono Medalem Honorowym za Zasługi dla Towarzystwa Ziemi Kozielskiej, a 13 osobom i 5 instytucjom wręczono Dyplomy w Uznaniu Zasług dla rozwoju Towarzystwa Ziemi Kozielskiej.
Uroczystości 14 września zakończył program w wykonaniu Najemnej Kompani Grodu Koźle, która u stóp Baszty i murów dawnego zamku zaprezentowała sceny walk rycerskich i inscenizację legendy kozielskiej. Pokazy cieszyły się wielkim zainteresowaniem publiczności, która potem zwiedzała Muzeum TZK w ramach „nocy muzealnej” (w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa 2013).
W 2013 roku realizowana była ciekawa inicjatywa Ryszarda Młynarka, który w Baszcie organizował spotkania uczniów na temat „Kędzierzyn-Koźle na starych fotografiach”, które były realizowane na przykładach z dokumentacji fotograficznej znajdującej się w zbiorach Muzeum TZK.
We współpracy ze Stowarzyszeniem Uniwersytet Trzeciego Wieku Urszula Więcek prowadziła w Muzeum TZK zajęcia dla seniorów w ramach warsztatów historyczno-kulturalnych „Powiat kędzierzyńsko-kozielski i Opolszczyzna to nasz dom, nasza Ojczyzna”. W bieżącym roku odbyło się ogółem 20 spotkań urozmaicanych wycieczkami historycznymi po mieście i okolicy (średnio 24 uczestników).
Muzeum TZK Zwiedzały liczne zorganizowane grupy: między innymi turyści przybywający z różnych stron kraju i z zagranicy Najczęściej odwiedzały Muzeum TZK wycieczki szkolne ze szkół podstawowych naszego miasta, w tym najliczniej z PSP nr 12. Ogółem w 2013 roku goszczono w Muzeum 4121 zwiedzających.

Rok 2014

W 2014 roku podobnie jak w poprzednich latach przede wszystkim dbano o stałe wzbogacanie zbiorów muzealnych i uzupełnianie biblioteki o ukazujące się nowości wydawnicze związane z dziejami i bieżącymi problemami naszego regionu. Do zbiorów Muzeum TZK w minionym roku pozyskaliśmy 4 obrazy olejne na płótnie, pochodzące z plenerów malarskich odbywających się w Kędzierzynie-Koźlu, a przekazane przez Urząd Miasta oraz ikonę autorstwa Zenona Wody „Madonna z Dzieciątkiem”. Szczególnie cennymi eksponatami, o które wzbogaciło się nasze muzeum, są dwie panoramy Koźla: miedzioryt „Odstąpienie wojsk austriackich od oblężenia twierdzy Koźle 1760” i „Kosel 1720/1730”, które pozyskał Marek Jura i podarował naszemu muzeum. Szczególne miejsce w działalności naszego stowarzyszenia zajmuje działalność badawczo-naukowa i popularyzacja wiedzy o historii i bieżących problemach regionu, a przede wszystkim Kędzierzyna-Koźla. 10 października odbyło się XIX Kędzierzyńsko-Kozielskie Seminarium Naukowe, które poświęcone było historii miasta, obrady toczyły się na temat „Koźle w średniowieczu”. Towarzyszył im bardzo bogaty program kulturalny przybliżający społeczeństwu miasta kulturę, obyczaje i wydarzenia historyczne tamtego okresu. Materiały z tego seminarium są już opublikowane i będą dostępne w bibliotece Muzeum TZK. O 36 tomów powiększył się księgozbiór Baszty. To przede wszystkim publikacje dotyczące historii Koźla, pochodzące często z darów, a także stanowią je własne wydawnictwa TZK. W 2014 roku trafił do rąk czytelników nowy XVI i XVII tom „Szkiców Kędzierzyńsko-Kozielskich”. Starano się wzbogacać ofertę wystawienniczą i promować różne inicjatywy artystyczne mieszkańców Kędzierzyna-Koźla. Prezentowaliśmy 4 wystawy czasowe: „50 lat działalności Towarzystwa Ziemi Kozielskiej” – styczeń 2014 r.; „Malarstwo Agnieszki Galantowicz”, 22 styczeń - 23. kwietnia 2014 r.; „Z wędrówki po Meksyku śladami Majów i Azteków” wystawa fotografii Jakuba Rogowskiego, 28 kwietnia - sierpień 2014 r.; „Malarstwo, grafika i fotografia Czesławy Marii Cichoniowej” – 3 września 2014 r. W Muzeum TZK odbywały się zajęcia słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Mgr Urszula Więcek prowadziła zajęcia historyczne, których odbyło się 21. Dla usprawnienia pracy w Baszcie zainstalowano wideodomofon oraz pod koniec roku został przeprowadzony remont podłogi na parterze Baszty. 29 listopada w Domu Kultury „Chemik” obradowało XXIII Walne Zebranie Towarzystwa Ziemi Kozielskiej. Zebrani członkowie TZK podsumowali wyniki pracy naszego stowarzyszenia w okresie od poprzedniego Walnego Zebrania TZK, czyli w latach 2011 – 2014. W dyskusji wskazano zadania do realizacji w nowej rozpoczynającej się kadencji działalności TZK oraz wybrano nowe władze Towarzystwa Ziemi Kozielskiej. W wyniku wyborów ukonstytuowały się nowe władze Towarzystwa Ziemi Kozielskiej. Prezesem Zarządu TZK został dr Edward Nycz. W 2014 r. oprócz osób indywidualnie zwiedzających Muzeum TZK w Baszcie odwiedzały je także duże zorganizowane grupy spoza naszego miasta: z Czeladzi, Chorzowa i z Pokrzywnicy. Gościliśmy w Baszcie Zespół Muzyczny i taneczny „Perła” z miejscowości Dolina na Ukrainie. Na zaproszenie Stowarzyszenia Kresowian kilka dni spędziła w naszym mieście grupa dzieci i młodzieży z parafii ks. Krzysztofa Panasewicza pod opieką Galiny Regeckiej. Była goszczona przez rodziny z naszego miasta. Zespół występował w szkołach i w urzędach, prezentując ludowe tańce oraz pieśni ukraińskie i polskie. W Baszcie zespół zatańczył i zaśpiewał dla zgromadzonych gości. W okresie od 1. stycznia do 15. grudnia 2014 r. ogółem zwiedziło muzeum TZK: 4250 osób. W tej liczbie 991 osób to były grupy zorganizowane, przede wszystkim ze szkół Kędzierzyna-Koźla, ale odwiedzili nas także słuchacze UTW z Prudnika i Kamienia Śląskiego oraz studenci UŚ i grupy wycieczkowe z Kalisza. Najczęściej w minionym półroczu gościliśmy dzieci z przedszkoli naszego miasta. Towarzystwo Ziemi Kozielskiej w grudniu 2014 r. liczyło 173 członków.

Lata 2014 - 2018
DZIAŁALNOŚĆ ORGANÓW STATUTOWYCH TZK
W okresie 2015–2018 odbyło się 16 zebrań Zarządu TZK, podczas których organizował i oceniał pracę stowarzyszenia, nakreślał kierunki działania organizacji, podejmował uchwały regulujące działalność. Zgodnie z wymogami statutu pracowała też Komisja Rewizyjna TZK, która dokonywała przeglądu działalności i oceniała realizację budżetu w kolejnych latach. Nie było powodu do zwoływania posiedzenia Sądu Koleżeńskiego.

DZIAŁALNOŚĆ STATUTOWA STOWARZYSZENIA
Do głównych zadań stowarzyszenia należało prowadzenia lokalnego Muzeum TZK, gromadzenie dokumentów i pamiątek związanych z dziejami Ziemi Kozielskiej i miasta Kędzierzyna-Koźla, inspirowanie badań naukowych, dokumentowanie wydarzeń związanych z miastem, popularyzowanie wiedzy o historii, tradycjach i kulturze Ziemi Kozielskiej. Zadania te były realizowane przez różnorodne działania promujące lokalne dziedzictwo kulturowe i historyczne w siedzibie Towarzystwa Ziemi Kozielskiej w Baszcie. Priorytetem dla zarządu i członków naszej organizacji było powołanie miejskiego muzeum samorządowego. Po wielu latach idea powołania muzeum stała się faktem. Od trzech lat istnieje w Kędzierzynie-Koźlu Muzeum Ziemi Kozielskiej w organizacji. W grudniu 2016 r. XXIV Nadzwyczajny Zjazd TZK podjął decyzję o przekazaniu zbiorów stowarzyszenia Muzeum Ziemi Kozielskiej. Od stycznia 2017 r. Towarzystwo Ziemi Kozielskiej nie gromadzi zbiorów do kolekcji muzealnej i organizacyjnie nie prowadzi muzeum, a udostępnianiem zbiorów muzeum zajmują się pracownicy Muzeum Ziemi Kozielskiej w organizacji.

DZIAŁALNOŚĆ TZK lata 2015 – 2016
• prowadzenie Muzeum Towarzystwa Ziemi Kozielskiej – w okresie 2015-2016, TZK realizowało zadanie publiczne związane z ochroną i popularyzowaniem dziedzictwa kulturowego Ziem Kozielskiej w ramach, której promowało wiedzę na temat dziedzictwa kulturowego i historycznego Ziemi Kozielskiej oraz prowadziło lokalne muzeum. Stąd działalność związana z gromadzeniem pamiątek historycznych, zabytków kultury materialnej i duchowej Ziemi Kozielskiej ich opracowaniem, przechowywaniem i udostępnianiem. Zbiory muzeum uzupełniono o 9 eksponatów muzealnych, m.in.: miedzioryt z widokiem na miasto i twierdzę Koźle z początku XIX w., ikonę Madonnę z Dzieciątkiem, autorstwa lokalnego artysty, replikę łodzi rybackiej z pełnym oprzyrządowaniem, obrazy z plenerów malarskich, sztandar jednej z kędzierzyńskich szkół, odlew rzeźby hutnika czy okolicznościowe talerze Opolskiej Chorągwi ZHP z fabryki w Tułowicach. Towarzystwo prowadziło bibliotekę zawierającą księgozbiór regionalny, liczący ponad 2.000 woluminów. W latach 2015-2016 księgozbiór wzbogacił się o blisko 100 woluminów. Został opracowany i sklasyfikowany wg działów Bibliografii Woj. Opolskiego dla księgozbiorów regionalnych. Wykaz książek opublikowano na stronie TZK. Muzeum otwarte było dla zwiedzających trzy (2015), a od kwietnia 2016 dwa razy w tygodniu i jedną sobotę w miesiącu. W tym czasie prowadziło działalność edukacyjną, kulturalno-oświatową, dokumentacyjną i informacyjną. W omawianym okresie muzeum odwiedziło ponad 6.000 osób, były to zarówno grupy zorganizowane jak i osoby indywidualne. W latach 2015-2016 odbywały się w Kozielskiej Baszcie: • warsztaty – dla dzieci, ale również ich rodziców i dziadków, popularyzujące zwyczaje i tradycje (m.in. warsztaty związane ze świętami wielkanocnymi – zdobienie jaj, wykonanie kartek świątecznych, ozdób, lepienie figurek z masy solnej), • wystawy – w związku z 40. rocznicą powstania Kędzierzyna-Koźla zorganizowano o ekspozycję charakterze informacyjno-historycznym, dokumentującą wiele wydarzeń i postaci związanych z miastem. Wykorzystano do tego zbiory muzeum. W Baszcie eksponowaliśmy też historyczną, śląską widokówkę oraz pokonkursową wystawę fotografii i prac plastycznych kapliczek i krzyży przydrożnych na Ziemi Kozielskiej, • konkursy – wspólnie z Urzędem Miasta ogłosiliśmy konkurs na wspomnienia „Tu mieszkam” oraz konkurs fotograficzny pod patronatem Prezydent Miasta Kędzierzyn-Koźle oraz Starosty Powiatu Kędzierzyńsko-Kozielskiego „Kapliczki i krzyże przydrożne w moim mieście, gminie na osiedlu”. Na konkurs wpłynęło 32 prace z 12 szkół i instytucji kultury. • w naszej ofercie znalazł się też m.in. rajd rowerowy szlakiem kapliczek i krzyży przydrożnych, a także organizacja Nocy Muzeum. Gościliśmy też w Baszcie seniorów z UTW, którzy w ramach warsztatów historycznych poznawali lokalną historię pod kierunkiem mgr Urszuli Więcek (w ciągu 2 lat ponad 20 spotkań). Podobnie jak w latach ubiegłych nasze stowarzyszenie inspirowało badania naukowe na tematy związane z historią i teraźniejszością Ziemi Kozielskiej i miasta Kędzierzyna-Koźla organizując seminaria naukowe i publikując wydawnictwa specjalistyczne. • seminaria naukowe – zorganizowano cykliczne seminaria naukowe: XX Kędzierzyńsko-Kozielskie Seminarium Naukowe „Kędzierzyn-Koźle 40 lat. Priorytety miasta i mieszkańców XXI wieku”, XXI Kędzierzyńsko-Kozielskie Seminarium Naukowe „Tradycja kozielskiego średniowiecza w kulturze współczesnego miasta”. • wydawnictwa – w omawianym okresie TZK wydało 3 pozycje książkowe, w tym 2 publikacje poseminaryjne „Kędzierzyn-Koźle 40 lat. Priorytety miasta i mieszkańców XXI wieku”, „Szkice Kędzierzyńsko-Kozielskie” T. XVIII, zawierające m.in. kronikę miasta za lata 2014–2016.

DZIAŁALNOŚĆ W LATACH 2017-2018
W związku z powstaniem Muzeum Ziemi Kozielskiej w organizacji działalność stowarzyszenia została ograniczona do prowadzenia prac badawczych dotyczących miasta i Ziemi Kozielskiej, dokumentowania bieżących wydarzeń dziejących się w mieście i powiecie, organizowania wydarzeń kulturalno-edukacyjnych i historycznych, promujących Ziemię Kozielską, we współpracy z instytucjami kultury, szkołami, stowarzyszeniami i instytucjami naukowymi. Wykonywane były ekspertyzy miejskie („Przestrzenie, miejsca i eksponaty Kędzierzyna-Koźla a projektowany system informacji miejskiej”). Cele stowarzyszenia, a więc inspirowanie prac badawczych na temat historii i współczesności miasta oraz popularyzowanie i dokumentowanie dziedzictwa kulturowego i historycznego Ziemi Kozielskiej realizowaliśmy przez organizację: • seminariów naukowych – XXII Kędzierzyńsko-Kozielskie Seminarium Naukowe „Muzeum lokalne-trwanie obecności w zmieniającym się świecie”, XXIII Kędzierzyńsko-Kozielskie Seminarium Naukowe „Telewizje lokalne - pomiędzy rynkiem, a civil society” • wydawnictwa – „Szkice Kędzierzyńsko-Kozielskie T. XIX, zawierające m.in. kronikę miasta za rok 2017. • konkursów; odbyły się 2 konkursy: fotograficzno-plastyczny „Odrą Malowane” (98 prac) oraz konkurs genealogiczny „Skąd Mój Ród”. Oba konkursy zorganizowane były pod honorowym patronatem Prezydent Miasta Kędzierzyna-Koźla i Starosty Powiatu. Cieszyły się dużą popularnością – blisko 180 prac wpłynęło na oba konkursy. Odrą Malowane, przedmiotem konkursu było wykonanie fotografii lub pracy plastycznej, inspirowanej przyrodą, architekturą, historią nadodrzańską. Konkurs skierowany był do dzieci, młodzieży i osób dorosłych. Skąd Mój Ród, przedmiotem konkursu było wykonanie w graficznej formie, drzewa genealogicznego swojej rodziny dowolną techniką plastyczną. Konkurs skierowany do dzieci i młodzieży od 4 klasy szkoły podstawowej do ostatnich klas uczniów szkół średnich. Konkurs wpisał się w obchody 100. rocznicy Odzyskania Niepodległości Polski. Dla uczestników konkursu zorganizowano warsztaty genealogiczne w 14 szkołach na terenie miasta i powiatu. Dla uczestników konkursu genealogicznego zorganizowaliśmy warsztaty genealogiczne wprowadzające w problematykę związaną z genealogią, terminami i znakami stosowanymi w genealogii oraz informacją na temat dostępności do dokumentów i źródeł. Takie warsztaty odbyły się w 14 szkołach miasta i powiatu, a prowadzili je genealodzy ze „Stowarzyszenia Opolscy Genealodzy”. Wzięło w nich udział ponad 300 uczniów. • wystawy – zorganizowano 2 wernisaże pokonkursowe, prace eksponowane były w Muzeum Ziemi Kozielskiej w organizacji („Odrą Malowane”) oraz w Domu Kultury „Koźle”, Galerii „Odrzańskie Ogrody” i PSP w Starym Koźlu („Skąd Mój Ród”). • impreza integracyjna – w roku 2018 przypada 55. rocznica powstania TZK. W związku z tym zorganizowano imprezę integracyjną dla członków TZK, w której 1 września uczestniczyło w ponad 40 osób.

PODSUMOWANIE
W latach 2015–2018 stowarzyszenie dysponowało ćwierć milionowym budżetem na realizację zadań. Lata 2015–2016, to czas realizacji dość szerokiej oferty skierowanej do mieszkańców miasta i powiatu – okres, podczas którego wykonano 75% czteroletniego budżetu TZK. Na lata 2017–2018 przypada realizacja 25% budżetu i to przekłada się na działanie naszego stowarzyszenia w tym okresie. Ustabilizowała się liczba członków TZK; cieszyć mogą nowi członkowie. Obecnie jest ich 93 opłacających w miarę regularnie składki członkowskie. Towarzystwo podejmuje co roku udział w pozyskaniu dotacji miejskiej na działalność w ramach ochrony dziedzictwa regionalnego i kulturalnego tej ziemi. W ostatnim okresie stabilna była została sytuacja finansowa towarzystwa. Niestety maleje liczba wpływów z tzw. podatku 1% na cele statutowe. działalność w ostatnich 2 latach szczególnie została skoncentrowana na animacji społeczności miasta i powiatu w postaci wydarzeń mogących być realizowanymi poza kozielską Basztą we współpracy z partnerami takimi jak biblioteka, domy kultury, szkoły i miejskie stowarzyszenia. Głównymi kierunkami pracy kulturalno-oświatowej i popularno-naukowej stały się konkursy skierowane do mieszkańców tego regionu, warsztaty specjalistyczne, seminaria naukowe podejmujące aktualne tematy miejskie na tle ogólniejszych zmian i dokumentowanie współczesności miasta. </b